Bệnh Nhiệt thán là bệnh truyền nhiễm quá cấp tính ở loài nhai lại với bệnh cảnh: Nhiễm trùng huyết, chết đột ngột, máu đen như hắc ín chảy ra từ các lỗ tự nhiên của xác chết.

Hình: Xác động vật chết trong bệnh Nhiệt thán; xác trương phồng, máu đen chảy ra từ mũi.

Bệnh do vi khuẩn Bacillus anthracis gây ra. Vi khuẩn bắt mầu gram dương, không di động, trực khuẩn vuông hai đầu, có giáp mô, thường xếp thành chuỗi, kích thước 1×3-5 µm. Vi khuẩn có khả năng sinh nha bào; nha bào nằm bên trong vi khuẩn và không làm thay đổi hình thái tế bào vi khuẩn.
 

Người có thể bị nhiễm bệnh qua đường ăn uống, hít thở và tổn thương trên da. Ruồi hút máu đã được xem như là vật truyền bệnh.
 

Ở trâu, bò, cừu bệnh xảy ra ở thể quá cấp và cấp tính, không có các dấu hiệu lâm sàng. Trong thể cấp tính, con vật tử vong sau khi ốm 1-2 giờ. Thể cấp tính kéo dài khoảng 48 giờ.
 

- Máu đen như hắc ín chảy ra từ các lỗ tự nhiên.

- Xác chết không cứng.

- Xuất huyết màng niêm dịch, thanh dịch, hạch lympho và mô dưới da.

- Lách giãn rộng.

- Ruột non viêm xuất huyết nghiêm trọng.

- Gan, thận thoái hoá.

- Xác động vật trương phồng, thối rữa nhanh
 

Không tiến hành điều trị khi bệnh xuất hiện. Tiến hành tiêm phòng vacxin Nhiệt thán toàn diện, đầy đủ tại vùng chăn nuôi có nguy cơ xảy ra bệnh Nhiệt thán.
 

Khi xuất hiện động vật chết đột ngột, hạn chế tiếp xúc với xác súc vật. Cô lập chuồng nuôi, tiêu độc, khử trùng dụng cụ, rác thải có tiếp xúc trong quá trình chăm sóc. Tiến hành lấy tiêu bản máu, lấy máu rìa tai, kiểm tra sự có mặt của vi khuẩn Bacillus anthracis để khẳng định nguyên nhân gây bệnh. Đối với xác động vật chết tiến hành bịt kín tất cả các lỗ tự nhiên trên cơ thể: mũi, âm hộ, hậu môn; nên dùng gạc bông bịt kín nhằm mục đích ngăn cản dịch lỏng chảy ra bên ngoài. Không được mổ xác động vật nhằm tránh cung cấp ô xi, tạo điều kiện cho nha bào Nhiệt thán phát triển. Dịch lỏng chảy ra ngoài được dọn sạch bằng cách sử dụng mùn cưa hoặc cát, gom thu gọn lại sau đó mang đi xử lý cùng với xác động vật. Xác chết phải được bọc kín bằng tấm nilông sau đó mang đi tiêu huỷ theo quy định.
 

Chuồng nuôi, nơi giết mổ, hàng rào có nghi tiếp xúc với động vật mắc bệnh Nhiệt thán phải được khử trùng bằng chất diệt khuẩn mạnh: NaOH 10% hoặc formaldehyd 5%. Ngoài ra, các phương tiện vận chuyển động vật mắc bệnh cũng được tiêu độc khử trùng bằng các hoá chất phù hợp. Đối với những người đã tiếp xúc với động vật mắc bệnh hoặc dụng cụ, chất thải trong quá trình chăn nuôi, xử lý xác súc vật phải được tắm rửa tẩy trùng. Bàn tay, cánh tay nên được rửa sạch bằng xà phòng và nước nòng. Sau khi rửa sạch ngâm khoảng 1 phút trong dung dịch Iodine, dung dịch HgClO4 1 p.p.m hoặc dung dịch diệt khuẩn khác. Sau đó tiến hành rửa sạch lại bằng nước thường. Quần áo phải được làm sạch, khử trùng bằng cách đun sôi.
 

Xác súc vật được đốt hoặc chôn. Trong trường hợp chôn, xác phải được chôn sâu tối thiểu 2 m, vị trí chôn và vùng xung quanh được trải một lớp vôi sống dày khoảng 30 cm.
 

Tiến hành tiêm phòng vacxin Nhiệt thán vô độc do Công ty cổ phần Thuốc thú y trung ương Vetvaco sản xuất cho trâu, bò để ngăn chặn bệnh xuất hiện. Hướng dẫn tiêm phòng như sau:

Vacxin Nhiệt thán tiêm dưới da (không tiêm phòng cho dê) để gây miễn dịch chủ động đặc hiệu phòng bệnh Nhiệt thán. Sau khi tiêm 14 ngày con vật sẽ có miễn dịch bảo hộ kéo dài 1 năm.

Liều lượng:
- Trâu, bò dưới 1 năm tuổi: 0,5 ml/con

- Trâu, bò trên 1 năm tuổi: 1 ml/con