Bệnh Tụ huyết trùng là một bệnh lý toàn thân của trâu, bò, lợn và lạc đà do vi khuẩn Pasteurella multocida type B gây ra. Dịch bệnh bùng phát có liên quan tới yếu tố Stress như: thời tiết lạnh, ẩm ướt, động vật làm việc quá sức, kiệt sức.

CĂN NGUYÊN
Thể nhiễm trùng xuất huyết (Haemorrhagic septicemia - HS) do vi khuẩn thuộc giống Pasteurella hoặc Mannheimia họ Pasteurellaceae gây ra. Trên thực địa vi khuẩn P. multocida và M. haemolytica (P. haemolytica) hoặc P. trehalosi (P.haemolytica T-strains) đều gây bệnh cho trâu, bò ở thể phổi. Thể HS do P. multocida serotype B:2 hoặc E:2 gây ra với tỷ lệ mắc và tỷ lệ tử vong ở mức cao.
Vi khuẩn thuộc giống Pasteurella hoặc Mannheimia là những vi khuẩn kỵ khí, dạng cầu trực khuẩn (coccobacilli) không di động, bắt mầu Gram âm, kích thước 0,2-2 µm. Trong phương pháp nhuộm Wright's vi khuẩn bắt mầu lưỡng cực, mầu thuốc nhuộm tập trung chủ yếu ở hai đỉnh tế bào vi khuẩn. Bên ngoài thành tế bào được bao bởi lớp vỏ giáp mô. M. haemolytica (P. haemolytica) và P. trehalosi sản sinh dung huyết tố (hemolysis) tạo ra vòng dung huyết trên môi trường thạch máu bò.
Các chất khử trùng, tẩy uế, tia tử ngoại đều có khả năng tiêu diệt vi khuẩn. Ở nhiệt độ 500C vi khuẩn sẽ bị tiêu diệt trong vòng 30 phút. Có khả năng kháng lại một số kháng sinh: Penicillin, Tetracycline và Sulfonamide.

ĐƯỜNG TRUYỀN LÂY
Lây qua đường tiêu hoá do động vật ăn phải thức ăn có chứa mầm bệnh.

TRIỆU CHỨNG
- Bệnh xảy ra ở trâu nặng hơn ở bò.
- Sốt cao lên tới 420C.
- Trường hợp cấp tính động vật có thể chết trong vòng 24 giờ.
- Nước bọt chảy nhiều và khó nuốt.
- Ho, khó thở, viêm phổi.
- Sưng phù vùng hầu, yếm, ức, phúc mạc
- Ỉa chảy.

BỆNH TÍCH
- Mô tổ chức dưới da vùng hầu, yếm, ức sưng  phù, chứa dịch lỏng sền sệt màu hơi vàng.
- Hạch lympho xuất huyết giãn rộng.
- Xuất huyết các cơ quan.
- Phổi viêm.
- Hiếm thấy hình ảnh xuất huyết dạ dày.
- Trong một số trường hợp có hiện tượng xuất huyết điểm tràn lan trên màng thanh dịch.

PHÒNG BỆNH
Khi bệnh xảy ra, việc điều trị bằng kháng sinh ít có giá trị thực tiễn. Đối với trâu, bò có thể dùng Sulfadimidine hoặc một số kháng sinh khác để điều trị. Nhằm giảm tỷ lệ mắc trên trâu, bò, tiến hành tiêm vacxin đầy đủ, toàn diện cho động vật.
Sử dụng vacxin Tụ huyết trùng trâu bò (vô hoạt) do Công ty cổ phần Thuốc thú y trung ương Vetvaco sản xuất tiêm phòng cho trâu, bò để phòng bệnh. Sau khi tiêm vacxin  21 ngày con vật sẽ có miễn dịch bảo hộ. Thời gian miễn dịch kéo dài 6 tháng.